با توجه به گسترش روزافزون دیابت در جوامع امروزی، یکی از عوارض شایع این بیماری زخم پای دیابتی است که روند افزایشی دارد. دیابت در بلند مدت می تواند به اعصاب و عروق پا آسیب رسانده و باعث بی حسی و کاهش احساس درد شده و در نتیجه احتمال بروز آسیب دیدگی پاها افزایش می یابد.
این زخم ها خود به خود بهبود پیدا نمی کنند و به علت بهبود دیرهنگام و و ماهیت مزمن بودن آنها تاثیر قابل ملاحظه ای بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی دارد.
اقدام فوری باعث کاهش زمان و هزینه درمان می شود.همچنین درمان زخم پای دیابتی را تا بهبودی کامل ادامه دهید زیرا عفونت ممکن است به بافت ها و استخوان های اطراف سرایت کرده و در صورت عدم درمان باعث قطع عضو شود.
آموزش برای پیشگیری از زخم های دیابتی
- شست و شو روزانه پا با آب ولرم(کنترل دمای آب با دستها صورت گیرد) و خشک کردن پا خصوصا مابین انگشتان با حوله و بررسی روزانه تمام نقاط اعم از کف پاها
- کوتاه کردن مرتب ناخن ها
- جوراب و کفش خود را با دقت انتخاب نمایید.از پوشیدن کفش جلو باز و بدون جوراب خودداری نمایید.
- از فعالیت هایی که به پا آسیب می زند خودداری کنید.
- کنترل مناسب قند خون
- کنترل وزن
زخم دیابتی چیست؟
یک زخم باز در پوست است که در عرض چند روز یا چند هفته خوب نمی شود و افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم و درد پای دیابتی هستند. سطح قند خون آن ها بالاتر از حد طبیعی است و اگر به درستی کنترل نشود منجر به تجزیه بافت پوست و نمایان شدن لایه های زیرین می شود. زخم پای دیابتی معمولا در زیر انگشتان پا ایجاد می شود و می تواند پاهای شما را تا استخوان ها تحت تاثیر قرار دهد.
علل شایع زخم پای دیابتی که التیام نمی یابد:
زخم هایی که التیام نمی یابند معمولا ناحیه ای را با قرمزی روی پوست نشان می دهند که می تواند به مرور زمان منجر به ایجاد زخم باز در پوست شود. با این حال مراقبت خوب از زخم می تواند روند بهبود ایمن و موثر را تسریع بخشد، اما برخی از عوامل باعث کند شدن روند درمان می شوند. این عوامل به شرح زیر هستند:
1.گردش خون ضعیف
افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر ابتلا به بیماری به نام بیماری شریان محیطی(PAD )
هستند که در آن جریان خون به پاها محدود می شود. سیستم گردش خون بدن شما غنی از اکسیژن است و مواد مغذی را به کل سیستم می برد تا بافت سالم را حفظ کند. اگر بیماری PAD وجود داشته باشدف ابتدا پاهای شما علائمی از درد، بی حسی، ریزش مو یا تغییر رنگ در پاها را نشان می دهد. PAD در صورت عدم درمان می تواند منجر به درد شدید، زخم و حتی قطع عضو شود.
2.آسیب عصبی
سطح قند خون کنترل نشده می تواند منجر به آسیب شدید عصبی در افراد دیابتی شود. نوروپاتی های دیابتی باعث از دست دادن توانایی احساس درد می شوند. در افراد مبتلا به آسیب عصبی، هرگونه بریدگی کوچک، تاول یا زخم جراحی روی پا نادیده گرفته یا درمان نشده می تواند منجر به عفونت شود.
3.سطح قند خون بالا
از آنجایی که دیابت یک بیماری متابولیک است، باعث افزایش سطح گلوکز در خون می شود. این افزایش سطح گلوکز خون باعث سفت شدن شریان های بدن و تنگ شدن رگ های خونی آن می شود. همچنین انتقال خون و اکسیژن مورد نیاز برای بهبود قابلیت های درمانی طبیعی بدن را متوقف می کند.
4.فشار طولانی مدت روی پاها
افراد مبتلا به دیابت باید از پوشیدن کفش های تنگ خودداری کنند زیرا باعث ایجاد زخم بیشتر می شود. افراد با سنین بالا معمولا درد متوسط ناشی از فشار روی پاها را نادیده می گیرند که ممکن است منجر به ایجاد زخم شود.
5.سیستم ایمنی ضعیف
سیستم ایمنی مناسب نقش حیاتی در برداشتن بافت آسیب دیده و ساخت سلول های جدید پوست در هنگام ایجاد زخم دارد. افراد مبتلا به دیابت ممکن است سیستم ایمنی ضعیف تری داشته باشند و این بر توانایی بدن آن ها برای مبارزه با باکتری در زخم های دیابتی عفونی تاثیر می گذارد.
6.شرایط مختلف مانند عفونت، فشار خون یا کلسترول بالا
افراد دیابتی به دلیل سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت هستند. به علاوه اگر بیماری PAD، نارسایی کلیه، کلسترول بالا یا فشار خون بالا داشته باشد می تواند باعث ایجاد زخم شود.
7.سیگار کشیدن یا سایر عادات
افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های متعدد از جمله PAD و… هستند. بعلاوه استراحت طولانی مدت در رختخواب یا سبک زندگی بی تحرک نیز می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به زخم پا شود.
اگر متوجه زخمی شدید که روی پاهایتان خوب نمی شود، فورا با خدمات مراقبت از زخم آریامن تماس بگیرید. تیم پزشکان و پرستاران بهترین گزینه را برای درمان در کلینیک یا در آسایش خانه را برای شما تعیین و اجرا خواهند کرد.