زخم ناشی از جراحی چیست؟
زخم های جراحی به دنبال برشی از پوست که معمولا توسط جراح در حین عمل ایجاد شده به وجود می آیند. التیام زخم پس از جراحی یک فرآیند طبیعی است اما ممکن است در برخی موارد با مشکلاتی همراه باشد.
مراقبت صحیح از زخم، کنترل عفونت و تغذیه مناسب از ملزومات بهبود سریع زخم است. اما در برخی موارد به علت موارد زمینه ایی مختلفی مانند دیابت، ضعف سیستم ایمنی بدن، کهولت سن، اضافه وزن یا استفاده از دخانیات خطر ابتلا به عفونت افزایش یافته و باعث می شود روند بهبودی کند شود.
از عوامل دیگر استریل نبودن محیط اتاق عمل و همچنین تجهیزات استفاده شده می باشد.
در صورت وجود علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
۱. دردناک بودن محل جراحی
۲. قرمزی و التهاب اطراف زخم
۳. خارج شدن ترشحات چرکی
۴. بوی بد محل جراحی
۵. تب
درمان زخم جراحی
مراقبت از زخم ناشی از جراحی:
۱. شست و شو روزانه زخم با سرم شست و شو و استفاده از گاز استریل در ناحیه
۲. در صورت باز شدن، کثیف شدن و آلوده شدن پانسمان به خون، خونابه و ترشحات نیاز به تعویض مجدد پانسمان خواهید داشت.
۳. تغذیه مناسب و مقوی
۴. شست و شو و ضد عفونی کردن دست ها قبل از برداشتن پانسمان قدیمی و قرار دادن پانسمان جدید
۵. اجتناب از فشار و تحمل وزن بر روی ناحیه جراحی شده
چگونه می توان در خانه از زخم های جراحی برای جلوگیری از عفونت مراقبت کرد؟
وقتی بعد از جراحی به خانه برگشتید باید از زخم ناشی از جراحی مراقبت کنید تا اطمینان حاصل شود که به درستی بهبود می یابد و عفونی نمی شود. انجام این کار به شما کمک می کند تا از درد و ناراحتی غیر ضروری جلوگیری کنید و احتمال ایجاد جای زخم ( اسکار) را محدود کنید.
جراحان ممکن است محل برش جراحی را با بخیه، منگنه، یا چسب جراحی ببندند یا آن را باز بگذارند تا بعد از مدتی بسته شود. اندازه زخم ها متفاوت است و زمان بهبودی به عوامل متعددی مانند وضعیت سلامتی، سن و نوع جراحی بستگی دارد.
نگاهی می اندازیم به برخی از نکات ساده و در عین حال موثر برای مراقبت از زخم های جراحی در خانه:
1.زمان مناسب برای برداشتن بانداژ و پانسمان اولیه محل جراحی چه زمانی است؟
جراح زمان دقیق برداشتن پانسمان و نحوه انجام آن را به شما توضیح می کند ولی عموما در بیشتر موارد باید یک روز بعد از عمل، بسته به محل و شدت جراحی تعویض شود. در برخی موارد به چند روز زمان نیاز است. فرد باید طبق دستور متخصصان زخم، پانسمان را عوض کند.
2.چگونه پانسمان را عوض کنیم؟
برای تعویض پانسمان، فرد باید گاز تمیز، دستکش پزشکی، چسب جراحی و قیچی داشته باشد.
الف- دست های خود را با صابون بشویید و به درستی خشک کنید.
ب- دستکش پزشکی بپوشید و پانسمان قدیمی را بردارید.
ج- زخم را تمیز کنید و به دنبال علائم عفونت باشید.
د- محل جراحی خود را با یک گاز بپوشانید و آن را بچسبانید.
ه- پانسمان قدیمی را در سطل زباله قرار دهید و دستکش را خارج کنید.
ر- دستان خود را بشویید.
3.چگونه یک زخم جراحی را تمیز کنیم؟
الف- ابتدا دست های خود را بشویید و به درستی خشک کنید.
ب- یک گاز تمیز آغشته به سرم شست و شو بردارید.
ج- گاز را به آرامی ابتدا بر روی برش محل جراحی و سپس اطراف آن بکشید یا پاک کنید.
د- از استفاده از پاک کننده ها، صابون های ضد باکتری، الکل، بتادین یا پراکسید هیدروژن خودداری کنید زیرا می توانند به پوست آسیب برسانند و بر بهبود زخم تاثیر بگذارند. در صورت استفاده از بتادین باید در انتها آن را با گاز آغشته به سرم شست و شو از روی پوست پاک کنید.
همچنین استفاده از لوسیون، کرم یا محصول گیاهی روی زخم توصیه نمی شود مگر اینکه توسط کارشناس زخم تایید شده باشد.
ه- باید زخم را طبق دستور پزشک یا جراح خود تمیز کنید.
4.آیا باید زخم را خشک نگه داریم؟
فرد موظف است 24 ساعت اول پس از جراحی زخم را خشک نگه دارد. در روز اول
از دوش گرفتن یا حمام کردن خودداری کنید. بهتر است از دوش استفاده کنید و از وان حمام خودداری کنید و بعد از شستن پوست آن را به آرامی خشک کنید.
5.علائم عفونت چیست؟
هنگام تمیز کردن زخم جراحی، فرد باید بررسی کند که آیا علائم عفونت دارد یا خیر و در صورت وجود علائم فورا با کارشناسان مراقبت از زخم تماس بگیرد. علائم احتمالی عفونت عبارتند از:
الف- ترشح زرد یا سبز از محل جراحی
ب- قرمزی و گرمی اطراف ناحیه زخم
ج- بوی بد
د- تب
ه- افزایش درد
ر- خونریزی بیش از حد و …
6.آیا باید حرکات بدنی را محدود کنیم؟
محدود کردن حرکت در اطراف ناحیه زخم به نفع بیمار است زیرا می تواند بهبودی را سرعت ببخشد و ریسک خطرات احتمالی بعدی را کاهش دهد. پزشک می تواند به شما بگوید که از فعالیت هایی که می توانند زخم محل جراحی را باز کنند مانند ورزش، بلند کردن وزنه، زور زدن یا هر فعالیت بدنی دیگری در ماه اول یا بیشتر پس از جراحی اجتناب کنید. در صورت باز شدن محل جراحی فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
7.چگونه از بخیه ها، منگنه ها و مواد دیگر مراقبت کنیم؟
بخیه ها، نخ های پزشکی هستند که از طریق پوست اطراف زخم دوخته می شوند تا لبه های زخم را به هم نزدیک کنند. اگر بیمار بخیه یا منگنه داشته باشد به طور کلی می تواند قرمزی یا تورم همراه با تحریک خفیف ایجاد کند. علاوه بر این ممکن است مقداری ترشح از زخم در روزهای اولیه جراحی مشاهده شود. اما اگر ترشح در حال افزایش است یا زخم حاوی چرک است بیمار باید مراقبت از زخم را انجام دهد. به علاوه اگر علائم عفونت وجود داشته باشد پزشک باید مطلع شود.
